Tắc tia sữa có mủ nguy hiểm như thế nào?

Tắc tia sữa là tình trạng thường gặp ở phụ nữ sau sinh. Tuy nhiên, khi vùng tắc xuất hiện mủ, đây không còn là tắc tia sữa đơn thuần mà có thể là nhiễm trùng tuyến vú hoặc áp-xe vú. Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây biến chứng nặng, ảnh hưởng sức khỏe mẹ và quá trình nuôi con bằng sữa mẹ.

Dấu hiệu nhận biết tắc tia sữa có mủ

• Vú sưng, nóng, tấy đỏ vùng khu trú
• Đau tăng, cảm giác thốn khi chạm
• Có khối cứng không mềm dù đã massage
• Sốt, ớn lạnh, mệt mỏi
• Sữa vắt ra có mùi lạ, màu vàng đục hoặc lẫn mủ
• Vùng da vú mỏng, căng, có điểm mềm trung tâm (dấu hiệu áp-xe)

Khi xuất hiện mủ hoặc sốt cao, người bệnh không nên tự xử lý tại nhà mà cần đi khám ngay.

Vì sao tắc tia sữa có thể xuất hiện mủ?

Tắc tia sữa hình thành khi sữa ứ đọng lâu ngày trong ống dẫn sữa. Nếu không được xử lý đúng cách, vi khuẩn có thể xâm nhập qua đầu ti hoặc các vết nứt nhỏ trên da, gây viêm nhiễm, tích tụ dịch mủ trong mô vú.

Những nguyên nhân phổ biến gồm:

• Bé bú không hết sữa hoặc bú không đúng khớp ngậm
• Mẹ ít vắt/ít cho bú, sữa ứ đọng lâu
• Vú bị chèn ép bởi áo ngực hoặc tư thế ngủ
• Vết nứt đầu ti tạo điều kiện vi khuẩn xâm nhập
• Sức đề kháng suy giảm sau sinh

Hệ luỵ khi bị tắc tia sữa có mủ 

1. Nguy cơ nhiễm trùng lan rộng

Nếu vi khuẩn phát triển mạnh, vùng viêm có thể lan sang mô lân cận, gây viêm mô tế bào, sưng nóng đỏ và đau tăng dần.

2. Hình thành áp-xe vú

Áp-xe là túi mủ nằm trong mô vú. Đây là biến chứng nguy hiểm, thường gây:

• Đau dữ dội
• Sốt cao
• Khó cho con bú
• Sưng cứng và căng tức nhiều. Nhiều trường hợp cần chọc hút dịch hoặc can thiệp ngoại khoa.

3. Giảm khả năng tiết sữa

Viêm nhiễm kéo dài ảnh hưởng hoạt động tuyến sữa, có thể làm giảm lượng sữa hoặc mất sữa tạm thời.

4. Tăng nguy cơ ngừng nuôi con bằng sữa mẹ

Đau nhiều, sốt và stress khiến mẹ khó duy trì việc cho con bú, ảnh hưởng dinh dưỡng và miễn dịch của trẻ.

5. Biến chứng toàn thân nếu không điều trị

Trong trường hợp nặng, nhiễm trùng có thể lan vào máu, gây nhiễm khuẩn huyết – dù hiếm nhưng nguy hiểm.

Biện pháp xử lý tắc tia sữa có mủ

1. Đi khám chuyên khoa càng sớm càng tốt

Bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng, siêu âm vú để xác định mức độ viêm hoặc khả năng hình thành ổ áp-xe.

2. Điều trị bằng thuốc

Tùy tình trạng, bác sĩ có thể kê:

• Kháng sinh phù hợp với phụ nữ cho con bú
• Thuốc giảm đau, hạ sốt
• Hướng dẫn vệ sinh đầu ti và chăm sóc vú

Tuyệt đối không tự mua kháng sinh vì có thể gây kháng thuốc hoặc ảnh hưởng đến trẻ bú mẹ.

Chọc hút mủ hoặc dẫn lưu áp-xe

Nếu đã hình thành áp-xe, bác sĩ sẽ thực hiện:

• Chọc hút bằng kim dưới siêu âm hoặc rạch dẫn lưu trong trường hợp ổ áp-xe lớn. Đây là phương pháp phổ biến, an toàn và giúp giảm đau nhanh.

Duy trì cho bé bú hoặc vắt sữa

• Nếu vùng viêm không ảnh hưởng đến đầu ti, mẹ vẫn có thể cho bé bú bên vú không bị nhiễm trùng.
• Bên vú đang viêm: có thể vắt bỏ sữa theo hướng dẫn để giảm ứ đọng, tùy đánh giá của bác sĩ.

Điều này giúp hạn chế tắc thêm tia sữa mới và duy trì lượng sữa cho trẻ.

Chăm sóc tại nhà theo hướng dẫn chuyên môn

• Chườm ấm nhẹ để giảm đau (không chườm nóng khi có mủ)
• Mặc áo ngực thoải mái
• Vệ sinh đầu ti bằng nước ấm
• Uống đủ nước, nghỉ ngơi, bổ sung dinh dưỡng

Phòng ngừa tắc tia sữa có mủ

• Cho bé bú đúng khớp ngậm, bú đều 2 bên
• Vắt sữa nếu bé bú ít hoặc mẹ đi làm
• Tránh áo ngực quá chật
• Vệ sinh vú nhẹ nhàng, tránh chà xát mạnh
• Điều trị sớm khi có dấu hiệu tắc tia sữa ban đầu

Tắc tia sữa có mủ là tình trạng nhiễm trùng vú cần được xử lý kịp thời để tránh biến chứng áp-xe và ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ. Khi xuất hiện các dấu hiệu như đau nhiều, sốt, mủ hoặc vùng vú sưng đỏ, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

BS Nguyễn Cảnh

Theo Sức khỏe và đời sống