Việc chăm sóc răng miệng đúng cách trong suốt 9 tháng không chỉ bảo vệ nụ cười của mẹ mà còn góp phần đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh.

Mẹ bầu nên khám răng miệng trước khi mang thai để điều trị triệt để các bệnh lý tiềm ẩn, đồng thời duy trì thói quen chăm sóc răng miệng khoa học và khám nha khoa định kỳ trong suốt thai kỳ.

1. Các bệnh lý răng miệng thường gặp trong thai kỳ

Sự gia tăng đột ngột của các hormone progesterone và estrogen là nguyên nhân chính khiến mô nướu trở nên nhạy cảm hơn và dễ phản ứng với mảng bám vi khuẩn. Phụ nữ mang thai thường gặp các vấn đề răng miệng phổ biến sau:

1.1. Viêm nướu thai kỳ

Đây là bệnh lý răng miệng phổ biến nhất, thường xuất hiện vào tháng thứ 2 của thai kỳ và đạt đỉnh điểm vào tháng thứ 8. Do nội tiết tố tăng cao, lưu lượng máu đến các mô mềm, bao gồm cả nướu răng cũng tăng lên. Dấu hiệu nướu sưng, đỏ, mềm hơn và rất dễ chảy máu khi chải răng hoặc dùng chỉ nha khoa.

Viêm nướu trong thai kỳ không chỉ là vấn đề răng miệng mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện của mẹ và thai nhi. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm nướu có thể tiến triển thành viêm nha chu (Periodontitis). Các nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa viêm nha chu nặng và các kết quả thai kỳ bất lợi như sinh non hoặc trẻ sinh nhẹ cân.

1.2. Sâu răng và mòn răng

Phụ nữ mang thai có nguy cơ cao bị sâu răng và mòn răng do hai nguyên nhân chính:

Thay đổi thói quen ăn uống: Mẹ bầu thường thay đổi khẩu vị, có xu hướng tăng cường ăn vặt, đặc biệt là các thực phẩm giàu đường và tinh bột. Đây là nguồn thức ăn lý tưởng cho vi khuẩn sinh acid gây sâu răng.

Ốm nghén và trào ngược acid: Tình trạng ốm nghén và nôn mửa thường xuyên là một vấn đề nghiêm trọng. Acid trong dạ dày trào ngược lên miệng sẽ ăn mòn men răng, làm răng trở nên nhạy cảm, yếu đi và dễ bị sâu hơn.

1.3. U lợi thai nghén

U lợi thai nghén (hay còn gọi là u nhú nướu) là tình trạng các khối u lành tính xuất hiện ở nướu trong thời kỳ mang thai, thường xảy ra từ tháng thứ 3 đến tháng thứ 6. Đây là một tổn thương tăng sinh mô lành tính ở nướu, không phải là khối u ung thư. U lợi thai nghén là một khối sưng đỏ, thường xuất hiện trên nướu, có màu đỏ tươi, mềm và dễ chảy máu.

U lợi thường không gây đau và có xu hướng tự giảm kích thước hoặc biến mất hoàn toàn sau khi sinh. Tuy nhiên, nếu khối u gây khó chịu khi ăn nhai hoặc vệ sinh, nha sĩ có thể chỉ định can thiệp loại bỏ an toàn trong thai kỳ.

2. Chăm sóc răng miệng đúng cách tại nhà

Việc chăm sóc răng miệng tại nhà là tuyến phòng thủ đầu tiên và quan trọng nhất đối với mẹ bầu:

- Chải răng nhẹ nhàng ít nhất 2 lần mỗi ngày bằng bàn chải lông mềm và kem đánh răng có chứa fluoride để làm sạch mảng bám. Sử dụng chỉ nha khoa (hoặc tăm nước) mỗi ngày một lần để loại bỏ thức ăn thừa mắc kẹt và mảng bám giữa các kẽ răng và dưới đường viền nướu, nơi bàn chải không thể với tới.

- Nếu bị nôn do ốm nghén, tuyệt đối không chải răng ngay lập tức. Việc chải răng khi acid còn bám trên bề mặt men sẽ làm tăng sự mài mòn. Súc miệng ngay bằng nước sạch, nước muối pha loãng hoặc dung dịch baking soda pha loãng (một muỗng cà phê baking soda với 500 ml nước) giúp trung hòa acid dạ dày trong miệng. Chỉ nên chải răng sau khi nôn khoảng 30 phút để men răng có thời gian tái khoáng hóa nhẹ.

- Mẹ bầu cần chú ý đến chế độ ăn uống hợp lý không chỉ giúp hạn chế các vấn đề răng miệng cho mẹ mà còn giúp hệ răng miệng của thai nhi phát triển hoàn hảo.

Trong giai đoạn này mẹ cần bổ sung 1.200-1.500 mg canxi mỗi ngày giúp cho xương của mẹ và em bé chắc khỏe. Ngoài ra cần bổ sung từ các nguồn thực phẩm giàu canxi như sữa, các loại hạt, phô mai và vitamin A, C, D....

Giảm thiểu các loại thực phẩm và đồ uống có đường, nước ngọt có gas và tinh bột tinh chế vì chúng thúc đẩy vi khuẩn phát triển và gây sâu răng.

3. Thăm khám nha khoa đầy đủ trong suốt thai kỳ

Việc thăm khám nha sĩ trong giai đoạn mang thai không chỉ an toàn mà còn rất cần thiết. Thai phụ nên đến nha sĩ để làm sạch răng, ít nhất một lần trong suốt thời gian mang thai, tốt nhất là sau 3 tháng đầu của thai kỳ. Thời gian tốt nhất để mẹ bầu đi khám và điều trị răng miệng là từ tháng thứ 4 đến tháng thứ 6.

Các thủ thuật điều trị cơ bản như lấy cao răng, trám răng và thậm chí nhổ răng (nếu cần thiết) đều có thể được thực hiện an toàn. Các thủ thuật phức tạp hơn như phẫu thuật nha chu hoặc cấy ghép implant thường được hoãn lại sau khi sinh.

Việc chủ động phòng ngừa và điều trị các vấn đề răng miệng không chỉ giúp mẹ bầu giảm bớt đau đớn, khó chịu mà còn loại bỏ các ổ nhiễm trùng tiềm ẩn, góp phần đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh cho cả mẹ và bé.

Theo Sức khỏe và đời sống